ارزیابی عوامل مؤثر بر پیاده‌سازی برنامه‌ریزی استراتژیک در ایران

پس از ناکارآمدی طرح­ های جامع سناریوی جدیدی تحت عنوان«استراتژی توسعه شهری» در ادبیات برنامه ­ریزی شهری معاصر مطرح گردید. که مهم­ترین هدف آن ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، ساماندهی چالش­های شهری، پالایش عملکردی،‌ایجاد نگرش مشارکتی و غیره می­باشد. از‌این­رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عوامل مؤثر بر پیاده ­سازی برنامه ­ریزی استراتژیک در ایران است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی می­ باشد جامعه آماری پژوهش حاضر کارشناسان و متخصصان مسائل شهری و منطقه­ ای است که حجم نمونه آن با استفاده از جدول مورگان 200 نفر برآورد گردید. برای ارزیابی چالش­ ها و فرصت ­های طرح جامع از مدل سوات و برای اولویت ­بندی معیارهای چهارگانه استراتژی توسعه شهری از فرآیند سلسله مراتبی و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار اس پی اس اس[1] استفاده شده است. بدین معنی ابتدا معیارهای مؤثر بر کارآمدی استراتژی توسعه شهری در قالب 4 معیار نگرشی/ دانشی، هنجاری/ رفتاری، ارتباطی و مدیریتی و 44 معیار فرعی بر اساس درخت سلسله مراتبی ترسیم گردید. سپس از کارشناسان مسائل شهری و منطقه­ای خواسته شد، تا براساس مقایسات زوجی اولویت­ ها را مشخص سازند. وزن هریک از معیارها در نرم افزار اکسپرت چویس [2] سنتز و مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می ­دهد: که معیار نهادی و مدیریتی با وزن 322/0 اولویت اول، معیار ارتباطی با میانگین وزنی 301/0 دارای اولویت دوم، معیار هنجاری و رفتاری با میانگین وزنی 298/0 دارای اولویت سوم و اینکه معیار نگرشی و دانشی با میانگین وزنی 237/0 دارای رتبه آخر می ­باشد. پس بنابراین مهم­ترین موانع پیش­روی برنامه ­ریزی استراتژیک در ایران به ترتیب اولویت معیار نگرشی/ دانشی، هنجاری/ رفتاری، ارتباطی و مدیریتی می باشد، که برای پیاده ­سازی آن راهکارهای پیشنهاد شده ­است، که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه‌ریزان شهری و منطقه ­ای ایران است. [1]. SPSS [2]. Expert Choice